
درباره تومان و قران بیشتر بدانیم
اهی و دینار بود.
تومان: تومان واژه ترکی ایغوری است، به معنی ده هزار که در تقسیمات لشکری هر ده هزار سرباز «تومان» و فرمانده آنها «امیرتومان» نامیده میشد. تا پیش از قاجار از این واحد پولی استفاده نمیشد. در دوره مغول ده هزار دینار را برابر تومان میدانستند. کسروی یک تومان مغول را برابر صد هزار تومان امروز میداند تومان طلا برا نخست در زمان فتحعلی شاه قاجار ضرب شد. وزن آن در (1224 هـ.ق) (1188 هـ.ش) یک مثقال و یک ششم مثقال بود. در (1295 هـ.ق) در زمان ناصرالدین شاه، وزن طلای تومان کاهش یافت و ارزش آن برابر ده قران نقره یا ده هزار دیار شد. اما سکهای به نام دینار وجود نداشت. در سال (1308 هـ.ش) که آحاد پول ایران تغییر کرد، تومان به معنای ده ریال شد که هنوز هم این لفظ رایج است.
قران: در زمان فتحعلی شاه، سکه نقره جدید، یعنی «قران» متداول شد، که معادل یک دهم تومان و پنج عباسی یا بیست شاهی بود. در این زمان شاهی به صورت سکه مسی درآمده بود. بنابراین سه شکل سکه در ایران رایج بود: تومانهای طلا، قران نقره و شاهی مسی. ولی پول رایج سکههای نقره بود.
قران معادل با بیست شاهی و شاهی برابر با پنجاه دینار و در حقیقت هر قران برابر با هزار دینار بود. دوشاهی را صد دیناری و چهار شاهی را عباسی می خواندند ، محمودی مساوی با دو شاهی و ده قران هم برابر بود با یک تومان. در زمان آغا محمد خان از اصطلاح ریال استفاده شد در بعضی از شهرستان ها معمول بود و در مورد یک قران پنج شاهی گفته می شد وبدین ترتیب ده ریال برابر بود با دو قران و پانصد دینار(2/5 قران).در بعضی از ولایات ایران ده شاهی را شاهی پناباد (پناه اباد یا پهن اباد) می خواندند ومدت ها سکه های سیاه کم ارزش به نام پول و غاز نیز رایج بود، یک شاهی معادل بود با دو پول یا پنج غاز ولی به مرور زمان از گردش خارج گردید.
سکه های نقر

دیدگاه خود را بنویسید